«Έχουν μέσα τους έναν Δράκουλα» – και λοιπόν;

Αναρωτιέμαι πότε ήρθαν στην Ελλάδα μερικοί συνέλληνες. Με άλλα λόγια, πότε πήραν μυρωδιά τη βαρβαρότητα η οποία κυοφορείτο τουλάχι­στον από την καραμανλική δεκαετία του 1950 και ξέσπασε στο μετα-ολυμπιακό Καστελόριζο το 2010 για να μας καταβυθίζει έκτοτε όλο και πιο βαθιά στα τάρταρα.

Έμεινα έκπληκτος, φερ’ ειπείν, από τον «τρόμο» του ζωγράφου Γιώργου Σταθόπουλου μπροστά στις ζοφερές εικόνες που αντίκρισε, λέει, στα έργα των νεότατων, των ευρισκόμενων στο αφε­τηριακό τετράγωνο της εικαστικής ρότας.

«Είδα την έκθεση των αποφοίτων της ΑΣΚΤ και τρόμαξα. Είδα εφιαλτικά πράγματα. Βλέπετε παι­διά 20 ετών να έχουν μέσα τους έναν Δράκουλα, έναν εφιάλτη», δήλωσε στο «Βήμα». Και πρόσθε­σε αφοριστικά: «Η τέχνη δεν είναι για να σε τρο­μάξει, αλλά για να σε συνοδεύσει στη ζωή».

Τι περίμενε δηλαδή να δει στα έργα των νέων εικαστικών; Μαργαρίτες, πουλιά, ξέγνοιαστους ποδηλάτες; Βαρκούλες με κουπιά, δεσποινίδες με φουρό, κατάλευκα ξωκλήσια; Ή μήπως τσαρουχικούς ναύτες, ερωτευμένα ζευγάρια και μαλλά­κια που ανεμίζουνε στην τρελή νοτιά;

Ασφαλώς η τέχνη είναι για να σε συνοδεύσει στη ζωή. Και η ζωή στη σημερινή Ελλάδα είναι με μια λέξη απελπιστική.

Σε άλλο δημοσίευμα, στο ίδιο φύλλο, λίγες σελί­δες παρακάτω, οι νέοι καλλιτέχνες εκπέμπουν το σήμα της δικής τους απελπισίας και οργής. Μία ανταπόκριση του Νίκου Χειλά από τη Βιέννη προ­βάλλει 14 Έλληνες καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε ομαδική έκθεση στην καθιερωμένη γκαλερί «Kuenstlerhu». «Σημείο Βρασμού» είναι ο τίτλος της έκθεσης, απόλυτα επιτυχημένος ως προς «έναν κόσμο που καίγεται και βράζει, λίγο ίσως προτού εκραγεί».

Σε βίντεο του Δημήτρη Χαλάτση ένας άνδρας με τις πιτζάμες του πηδάει από το παράθυρό του στο κενό, ξανά και ξανά, μετρώντας μακάβρια την αύξηση των αυτοκτονιών λόγω κρίσης – το έργο λέγεται «Θάνατος ή θάνατος». Στην «Ανα­πνοή» του Ανδρέα Βούσουρα, ένας καθρέφτης δείχνει έναν κρατούμενο που ασφυκτιά με το κεφάλι σε πλαστική σακούλα – ώσπου ανάσα δεν ακούγεται πια. Ο Νίκος Γιαβρόπουλος στο έργο του «Η πτώση» κομματιάζει στο πάτωμα μία δή­θεν αρχαία προτομή που έχει μορφή σύγχρονου Έλληνα. Και ο Κώστας Μπασάνος στο έργο του «Συνταγματικό Λευκό» έχει αραδιάσει 164 λευκές κόλλες Α4, όσες και οι σελίδες του – καταπατη­μένου, κενού περιεχομένου – Συντάγματος της Ελλάδας.

Πιθανότατα κατά τον κ. Σταθόπουλο όλοι αυτοί οι νέοι καλλιτέχνες «έχουν μέσα τους έναν Δρά­κουλα, έναν εφιάλτη». Και λοιπόν; Θέλει κότσια να παλεύεις με όρους πολιτισμού το θηρίο. Πόσω μάλλον όταν ήδη σε κατασπαράζει.

Του Γιώργου Ι. Αλλαμανή

εφημερίδα Ποντίκι